13.Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել է հնչյունը:
Էջ, էի, էգ, էքսկուրսիա, կես, սեր, տեր, հավերժ, բազե, րոպե:
Կես, սեր, տեր, հավերժ, բազե, րոպե:
14.Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել o հնչյունը:
Օր, օգուտ, օտար, օղակ, մորեխ, նոր, կտոր, սովորել, պահածո, երեկո, կինո:
Մորեխ, նոր, կտոր, սովորել, պահածո, երեկո, կինո:
15.Տրված բառերում ե և ո տառերն ինչպե՞ս են կարդացվում:
Ա. Եղանակ, երազ, երամ, երկիր, երդում, եռալ,եղնիկ:
Բ. Ոզնի, ող, որս, ոսկոր, ոստ, որակ, ոտք:
Մենք բառասկզբում լսում ենք ե գրում ենք ե, նույնը ո տառի դեպքում:
- Տրվածբառերում և տառն ինչպե՞ս էկարդացվում:
Ա Հարևան, Սևան, հևալ, տերև, կեղև, թև, սև:
Բ. Նաև, թեև, և:
Տրված բառերում և տառը բառամիջում կարդում ենք յեվ,եվ:
- Տառերըկարդա´ այնպես, ինչպես հնչում են(տառերի անունները մի´ կարդա), հետոպատասխանի´ր հարցերին:
Հայերենն ունի երեսունինը տառ, երեսունվեց հնչյուն.
ա) ո՞ր տառերն են նույն հնչյունն արտահայտում,
Նույն հնչյուն են արտահայտում Է ե,օ ո:
բ) ո՞ր տառերն են մեկից ավելի հնչյունարտահայտում:
Մեկից ավելի հնչյուն են արտահայտում և, ե, ո:
18.Տրված մտքերից որո՞նք ես ճիշտ համարում (պատասխանելուց առաջ մեկ անգամ ևս կարդանախորդ առաջադրանքները):
ա) Հնչյունը և տառը նույն բաներն են, դրանք իրարիցչեն տարբերվում:
բ) Հնչյունը և տաոը տարբեր բաներ են. հնչյունըլսվում և արտասանվում է, իսկ տառը գրվում ուկարդացվում է:
գ) Տառը հնչյունի նշանն է:
19.Հայերենի երեսունվեց հնչյունների նշանները(տառերը) գրի՛ր: Ո՞ր տառերը դուրս մնացին:
Դուրս մնացին, և,ե,ո:
20.Հատ–հատ արտասանի՛ր տրված հնչյունները(շշուկով կամ բարձրաձայն): Փորձի՛ր պարզել, թեաոաջին և երկրորդ խմբերի հնչյուններն ինչո՞վ ենտարբերվում:
- Բ,գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ:
- Ա, է, ը, ի, օ, ու:
Առաջի շարքում հնչյունները բաղաձայն են, իսկ երկրորդում ձայնավոր:
21.Հնչյունների խմբերն անվանի´ր (դրանց անուններդի՛ր) և տրված նախադասությունները լրացրո´ւ:
- Բ,գ, դ, q, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս,վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ. սրանք բաղաձայն հնչյուններ են:
- Ա,է, ը, ի, օ,ու. սրանք ձայնավոր հնչյուններ են:
22.20-րդ ե 21-րդ առաջադրանքներում տրված մի խմբի հնչյունները կոչվում են ձայնավոր, մյուս խմբիհնչյունները՝ բաղաձայն: Այդ անունները տեղադրի´ր տրված նախադասությունների մեջ:
- Բ, գ,դ, q, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս,վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ. սրանք բաղաձայն հնչյուններ են:
- Ա, է, ը, ի, օ,ու. սրանք ձայնավորհնչյուններ են:
- Տրվածբառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր(փակագծում տրված Է, թե քանի՞ հնչյուն կա):
Օրինակ՝
ասեղ (4) – ա, ս, ե, ղ:
Արմատ (5)-ա,ր,մ,ա,տ:
Երերալ (7)-Յ,է,ր,ե,ր,ա,լ:
երազ (5)-Յ,է,ր,ա,զ:
որոտ (5)-Վ,օ,րո,տ:
տերև (5)-Տ,ե,ր,ե,վ:
որոշում (7)-Վ,օ,ր,ո,շ,ու,մ:
երևելի (8)-Յ,է,ր,ե,վ,ե,լ,ի:
24.Հաշվի´ր, թե տրված բառերի մեջ քանի՞ տառ, քանի՞ հնչյուն կա:
Օրինակ՝
եղևնի – 5 տառ, 7 հնչյուն:
Երիտասարդ- 9տառ, 10հնչյուն
Ոլոռ- 4տառ ,5հնչյուն
Ողնաշար-7տառ, 8հնչյուն
Հրշեջ-5տառ , 5հնչյուն
գրքույկ, բարև, կարևոր, բաճկոն, ոտք, երամ:
Հնչյունը լսվում և արտասանվում է, իսկ տառըգրվում է: Տառը հնչյունի նշանն է:
Հայերենում երեսունվեց հնչյուն կա: Դրանքարտահայտվում են երեսունինը տառերով:
Երեսունվեց հնչյուններից վեցը ձայնավորներեն (ա, է, ը, ի, օ, ու), իսկ երեսունը՝ բաղաձայններ(բ, գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ):
Է և ե տառերը է հնչյունի նշաններն են:
Օ և ո տառերը օ հնչյունի նշաններն են:
Ե և ո տառերը կարող են մեկից ավելի հնչյունարտահայտել (ե–յէ, ո–վօ):
Մեկից ավելի հնչյուն է արտահայտում նաև ևտառը (կա՛մ էվ, կա՛մ յէվ):